MAKAT BÖLGESİ HASTALIKLARI
• Anal fissür ve fistüller
• Perianal abseler
• Hemoroid
• Anal kanal ve anüs kanserleri

PERİANAL FİSTÜLLER

Rektumun iç kısmı ile makat çevresindeki deri arasında oluşan ve makat çevresi apse (En sık sebep), travma, tüberküloz, Crohn hastalığı, kanser, radyasyon veya çeşitli enfeksiyonların neden olduğu bir oluşumdur.

Anatomik yerlerine ve sfinkterle olan ilişkilerine göre 4 grupta incelenir.
1- İntersfinterik fistül (en sık)
2- Transsfinkterik fistül
3- Suprasfinkterik fistül
4- Ekstrasfinkterik fistül

Hastalar genellikle makat çevresinde kronikleşmiş, sarı renkli, iltihabi akıntı ile doktora başvururlar.
Tedavide fistülotomi (fistül olan bölgeye yapılan küçük bir kesi) ve küretaj (bölgenin kazınarak temizlenmesi) yapılır. Bazen karmaşık yerleşimli fistüllerde seton usulü olarak bilinen fistülün iç ve dış deliklerinden naylon veya lastik bant takılarak bant günden güne sıkılması işlemi uygulanır.

ANAL FİSSÜR
Makat derisindeki dişli çizginin aşağısından makat kenarına kadar uzanan bir yırtılmadır. Arka ve orta bölgede buradaki kan akımının az olması ve burada dış sfinkterin yeterli desteği gösterememesi nedeniyle daha sık görülür. Katı dışkının veya uzamış ishalin yüzeyi yırtması nedeniyle oluşur. Yan fissürlerde tüberküloz, ülseratif kolit, Crohn hastalığı, sifilis araştırılmalıdır. Fissürün başlangıcında oluşan deri çıkıntısı ve uzağındaki deri katlantısı iyileşmede meydana gelirler.

ANOREKTAL APSELER
Anal bölgedeki bezlerin enfeksiyonlarından meydana gelir. En sık bulgu makatta şiddetli ağrıdır. En sık perianal abseler görülür. Diğer tipleri iskiorektal, intesfinkterik, supralevator bölgelerde olabilir.

Nükslerin çoğu iskiorektal abseli hastalarda görülür. Eğer diğer iskiorektal bölgeye atlarsa at nalı abse görülür. Tedavide abse boşaltılır. Tam tedavi veya fistül oluşumu yarı yarıya hastalığın sonucu olarak karşımıza çıkar

HEMOROİD
Üst anal kanalda örtünün travmaya uğramasını önleyen damar yastıkçıklar vardır. Sert dışkı, uzun süreli ıkınma (artmış karın içi basınç), pelvik taban kaslarının yetersiz olması hemoroid nedenleri arasındadır. İç ve dış olmak üzere iki tip hemoroid vardır.

Dış hemoroidler genellikle belirti vermezler. Kan yastıkçıkların içinde pıhtılaşırsa çok şiddetli ağrı olur.
İç hemoroidler makat içinde ve ağrısız bölgede oldukları için makat dışına çıkmadan veya kanama yapmadan anlaşılmayabilirler. Rektal dolgunluk, sümüksü akıntı, tuvalet esnasında damla damla parlak kırmızı kanama genel şikayetlerdir. Bazen boğulabilirler. 4 evrede incelenirler.
1- Genişlemiş ama makat dışına çıkmamış
2- Makat dışına çıkmış ama kendiliğinden tekrar içeri girebiliyor
3- Makat dışında, elle içeri itilebilen
4- Elle itilse de içeri girmeyen
Tedavide 1 ve 2. evrelerde genelde ilaç tedavisi ve yaşama alışkanlıklarının değiştirilmesi uygulanır. 3 ve 4. evrelerde hemoroidektomi (staplerle veya açık), lastik bant ligasyonu (tabanca yardımıyla yastıkçık etrafına lastik bant yerleştiriliyor paket boğulup kendiliğinden yokoluyor), fotokoagülasyon, skleroterapi uygulanır.