DİVERTİKÜLİT
Divertikül ağzının dışkı parçasıyla tıkanması sonucu aynı apandisitte olduğu gibi bir yangı oluşmasıdır. Ancak bu sefer ağrı genellikle sol taraf yerleşimlidir. Ateş de yüksektir.
Tanısında bilgisayarlı tomografi kullanılır. Kolonoskopi akut dönemde kesinlikle yapılmamalıdır çünkü divertikülün perfore olmasına (yırtılmasına) ve bundan dolayı enfeksiyonun tüm vücuda yayılmasına neden olabilir.
Tedavisi antibiyotiklerle yapılır. Hasta iyileştikten sonra mutlaka kolonoskopi yapılmalıdır.
ARTERİOVENÖZ MALFORMASYONLAR
Atardamarlar ve toplardamarlar arasında yapısal bir bozukluk olmasıdır. 60 yaş sonrasında alt sindirim sistemi kanamalarının en sık nedenidir. Genellikle hafif kanama yaparlar, ancak az da olsa ağır bir kanama tablosu da görülebilir.
Tanısı arteriografi ile konur
İSKEMİK KOLİTİleri derece damar hastalığı olan yaşlılarda görülür. Kalın bağırsağa kan akımının azalması ya da kalın bağırsağı besleyen küçük damaların tıkanması sonucu oluşur. İnen kolonun dalağa yakın olan bölümünde 10-15cmlik bir alanı kaplar.
Tanısı kolonoskopiyle konur.
Tedavisinde iskemik alan cerrahi olarak çıkarılır.
İLTİHABİ BAĞIRSAK HASTALIKLARI
Crohn hastalığı, ülseratif kolit ve irritabl bağırsak hastalığı iltihabi bağırsak hastalığı tipleridir. Bu hastalıkların nedeni tam olarak bilinmez.
Crohn hastalığı: Genellikle 20’li yaşlarda ortaya çıkar. Sindirim sistem sisteminin her yerini tutabilir. Ağızda ve genital bölgede ülserler, gözde üveitle birlikte görülür. Karın ağrısı ve kanama olabilir. Bölgesel tutulum vardır ancak tutulan bölgenin tüm katları tutulur. İlerleyen dönemlerinde bağırsaklar arası fistüller gelişebilir. Tanısı kolonoskopi ve biyopsiyle konur. Tedavisi bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar, diyet ve gerektiğinde cerrahi işlemlerdir.
Ülseratif kolit: Genellikle 20’li yaşlarda görülür. Sadece kalın bağırsak tutulur. Mutlaka rektum tutulumu vardır. Tutulum yüzeyeldir. Sadece mukoza ve submukoza tutulumu mevcuttur. Crohn hastalığına oranla habisleşme oranı hastalığın süresiyle artar. Tüm kolon tutulumu varsa mutlaka cerrahi gereklidir. Ülseratif kolitte yandaş hastalıklar olabilir. [Safra yolları tutulumu (primer sklerozan kolanjit) gibi] . Tanısı Crohn hastalığında olduğu gibi kolonoskopi ve biyopsiyle konur. Tedavisinde bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar ve gerektiğinde cerrahi işlemler vardır.
İrritabl bağırsak sendromu: Bu özel hastalıkta kalın bağırsak fonksiyonlarını gerektiği gibi yerine getiremez ve sonucunda hasta şişkinlik, karın ağrıları, kramplar, ishal veya kabızlık gibi şikayetlerle doktorlara başvurur. Kadınlarda menstrüasyon dönemlerinde şiddetlenme görülebilir. Sebebi kalın bağırsağa gelen sinirlerin aşırı duyarlı olmasıdır. Bu sendromda çok ağrı olmasına karşın kalın bağırsak zarar görmez. Hastanın hayat kalitesini düşüren ancak geleceği yönelik tehlike oluşturmayan bir hastalıktır. Tanısında baryumlu grafi ve kolonoskopi kullanılır. Tedavisinde beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi, ilaçlar ve stresin ortadan kaldırılması yer almaktadır.
TOKSİK MEGAKOLON
Kalın bağırsağın bir bölümünün veya tamamının herhangi bir tıkanma olmaksızın genişlemesidir. Ülseratif kolitin bir komplikasyonudur. Akut kolitlerin yaklaşık %9’unda görülür. İshal, yüksek ateş, çarpıntı, ortostatik hipotansiyon, dehidratasyon ve karında hassasiyet en sık görülen bulgulardır.
Tanısında direk grafide görülen hava sıvı seviyeleri ve kolon çapının çok artmış olması toksik megakolon lehinedir.
Tedavide ağızdan beslenme kesilir. Öncelikle ilaç tedavisi uygulanır. Bu tedaviye cevap alınamazsa cerrahi uygulanır.
SİGMOİD VOLVULUS
Sigmoid kolonun uzun olması veya kronik kabızlık nedeniyle kendi etrafında dönmesi sonucu tıkanıklık oluşmasıdır. Çoğunlukla yaşlı ve erkeklerde görülür. Karnın sol alt bölgesinde başlayan bir ağrı mevcuttur. Tıkanıklığa bağlı olarak hasta dışkı veya gaz çıkaramaz.
Tanıda direk grafi kullanılır. Direk grafide tipik olarak omega işareti, ters u veya sucuk belirtisi adı verilen görüntü mevcuttur.
Tedavide rektosigmoidoskopi yapılarak dönen bölümü ters yönde çevirmek ve cerrahi yöntemler uygulanır.
